opdrachtgever: Schouwburg Noord
vormgeving: Zwerm Studio
tekst: Kip Copy
opdrachtgever: Schouwburg Noord
vormgeving: Zwerm
tekst: Kip Copy
Jezelf verliezen en weer terugvinden
Toen actrice en theatermaker Julie Delrue enkele jaren geleden samen met haar baby de materniteit verliet, volgde er geen zalige kraamtijd. Ze kreeg een post-partumpsychose en verbleef drie weken lang in de psychiatrie. Over haar ervaring maakte ze haar eerste solovoorstelling, het aangrijpende stuk ‘Mamamanie’. De tekst schreef ze samen met Wouter Deprez, Benjamin Desmet begeleidt haar muzikaal op het podium.
Je wilde al heel snel aan het publiek vertellen wat je was overkomen.
Ik denk dat het mijn manier is om het te verwerken. Na mijn eerste tournee merkte ik dat veel mensen niet weten wat een post-partumpsychose is, dus het was goed om hen te informeren. Ik was ook echt onder de indruk van de vele reacties die ik kreeg. Vrouwen vertelden me hoeveel deugd het doet om zo’n verhaal te horen; hoe het bij hen ook niet zo goed ging, en hoe moeilijk het was om erover te praten. Eén op vijf vrouwen ervaart na de bevalling mentale problemen. Toch komt het nauwelijks aan bod. Ook mannen zonder kinderen spreken me aan: zij vinden het vaak een herkenbare voorstelling over een periode van zelfverlies.
Had je omgeving snel door dat het niet goed zat?
Ja, maar ik zelf ook. Al in de materniteit trok ik aan de alarmbel, want ik sliep bijna niet. Dat is natuurlijk een symptoom van veel jonge ouders, maar ik voelde dat mijn hoofd overuren aan het draaien was. Dat meldde ik, maar toch kon ik naar huis met de boodschap dat het wel goed zou komen door bij te slapen. Daar is het snel achteruitgegaan.
Drie weken lang ben ik opgenomen in de psychiatrie. Toen was ik mijn voorstelling al aan het maken. Ik zocht muziek uit, schreef de tekst en oefende mijn overgangen… Het werd heel concreet, hoewel ik er nog middenin zat. Gelukkig is het niet die voorstelling geworden. Er was tijd nodig om alles te laten zakken en te genezen, om te zien hoe stabiel ik was. Bij mij was die psychose echt gelinkt aan de bevalling, dus ze is niet meer teruggekomen. We zijn nu drie jaar later; ik voelde dat het moment was aangebroken om er iets mee te doen.
Door die voorstelling sleep je het wel mee. Is dat niet lastig?
Het is echt wel een theatervoorstelling en geen lezing. Ik breng niet mijn volledige verhaal. Door erover te praten komt het af en toe wel nog binnen, en dat mag: daardoor zie je dat het echt en kwetsbaar is. Maar soms hoor ik hoe goed het is dat ik het kan verwerken door die voorstelling te spelen. Zo is het niet, het is echt wel verwerkt. Voor mij is dit een solo die ik zo goed mogelijk speel.
Muziek bracht troost in die periode. Ik zong veel liedjes — eigenlijk was ik een soort jukebox. De muziek vertaalt op de scène mee de manie die in mijn hoofd zat. Ze dient bovendien om een sfeer te creëren, me op dreef te brengen en met te kalmeren.
Je hebt het verwerkt, zeg je. Ben je er gerust op dat het niet opnieuw gebeurt?
Eigenlijk wel. Het eerste jaar na de psychose nam ik lithium. Dat zorgt ervoor dat de hoogtes niet té hoog, en de laagtes niet té laag zijn. Ik voelde toen wel dat ik voordien enthousiaster was, wat meer uitgelaten kon zijn, en de medicatie hield dat tegen. Ik werd ook in de gaten gehouden: stel dat het terugkeert? Mijn omgeving was op zijn qui-vive. Ondertussen vroeg ik me af: hoe word ik weer mijn normale zelf? Hoe was ik ervoor, en hoe mag ik nu zijn? Dat is voor veel mensen herkenbaar. Voordien lachte ik ook luid met de televisie, maar nu werd het soms als een symptoom gezien.
Nu goed, de cijfers spreken tegen me: stel dat ik nog eens zwanger wordt, dan is er vijftig percent kans dat ik opnieuw een post-partumpsychose krijg. Dat is echt veel.
Heb je je ook verdiept in hoe het is kunnen gebeuren?
Ja, ik had echt nood aan informatie, maar die was heel miniem. Ook nu nog wordt er onderzoek gedaan naar hoe zo’n manie kan ontstaan. Ik herinner me een gesprek met mijn gynaecoloog, die me zei dat hij alle informatie moeten opzoeken, want hij had het nooit eerder meegemaakt.
Het is heel fijn dat er veel zorgverleners komen kijken naar ‘Mamamanie': vroedvrouwen, verplegers, gynaecologen, mensen die in de psychiatrie werken. Zij zien een patiënt in crisis toekomen en moeten hopen dat het er goed mee gaat nadat ze hem weer loslaten. In de voorstelling heb ik het over wat ik heb meegemaakt en hoe ik dat ervaren heb. Ik hoor dat ze dat erg waardevol vinden.
Heb je mooie plannen in de maak?
Ja hoor! Samen met Tristero speel ik ‘Circle Mirror Transformation’, ik regisseer een sociaal-artistiek project bij Antigone, en met Wouter Deprez, Liesa Naert en Steven Beersmans werk ik aan het nieuwe stuk ‘Sketch’. Deze zomer starten we bovendien met de opnames van het derde seizoen van ‘Chantal ’!
Een interview van Lien Vanreusel voor Schouwburg Noord
portfolio